ZIEMIA ŚWIĘTA 2007
- Jerzy Kuśmierczyk
- 10 maj 2007
- 10 minut(y) czytania
Zaktualizowano: 28 lut 2023
17 - 24/02/2007
Tytuł tego postu dokładnie ukazuje charakter wyjazdu. Jako że była to pielgrzymka odwiedzaliśmy głównie miejsca związane z Nowym Testamentem. Ograniczyło to poznanie wielu zabytków istotnych dla historii Izraela i Palestyny, ale w języku biur turystycznych był to przecież wyjazd tematyczny.
Oczywiście nie będzie tu relacji z religijnej części pielgrzymki, gdyż ja sam byłem jej czynnym uczestnikiem a nie reporterem. Myślę jednak, że zamieszczone zdjęcia pokażą choć częściowo piękno tego kraju i obudzą wspomnienie lub zachęcą do wyjazdu.
Jerozolima (hebr. יְרוּשָׁלַיִם trl. Yerushalayim trb. Jeruszalajim; arab. القدس, trl. Al-Quds, trb. Al-Kuds oraz اورشليم trl. Ūrushalīm, trb. Uruszalim, także بيت المقدس, trl. Bayt al-Maqdis lub Bayt al-Muqaddas, trb. Bajt al-Makdis lub Bajt al-Mukaddas, łac. Hierosolyma, Aelia Capitolina – zobacz też: nazwy Jerozolimy) – największe miasto Izraela, stolica administracyjna Dystryktu Jerozolimy i stolica państwa Izraela według izraelskiego prawa. Znajduje się tutaj oficjalna siedziba prezydenta, większość urzędów państwowych, Sąd Najwyższy, parlament i inne.Organizacja Narodów Zjednoczonych i większość państw nie uznają Jerozolimy jako stolicy Izraela, pozostawiając tę kwestię sporną do wyjaśnienia podczas przyszłych negocjacji izraelsko-palestyńskich. Autonomia Palestyńska planuje utworzenie we Wschodniej Jerozolimie stolicy swojego państwa. Większość z państw nie ma ambasady w Jerozolimie; a swoje ambasady posiada w Tel Awiwie. Jest to największe miasto w kraju pod względem powierzchni (123 km²) i ludności (733 300 mieszkańców). Leży wśród gór Judei, rozciągających się pomiędzy Morzem Śródziemnym a Morzem Martwym. Miasto posiada długowiekową historię i stanowi centralny punkt dla judaizmu, chrześcijaństwa oraz ważny punkt dla islamu.Współczesne miasto powstało wokół Starego Miasta. Nowoczesne żydowskie dzielnice rozciągają się w kierunku zachodnim, w stronę aglomeracji Gusz Dan, natomiast dzielnice arabskie rozciągają się po stronie wschodniej (Wschodnia Jerozolima) w kierunku Ramallah i Betlejem. (Wikipedia)
Po przybyciu do Jerozolimy zamieszkaliśmy w hotelu Seven Arc's położonego w arabskiej części Jerozolimy na Górze Oliwnej. Podobno hotel należy do króla Jordanii. Całą obsługę pielgrzymek przejęli Palestyńczycy - w większości chrześcijanie (kierowcy, przewodnicy itp.). Robili to bardzo profesjonalnie i byli życzliwi w porównaniu do Żydów, którzy w najlepszym wypadku byli raczej oschli w kontaktach.
Widok na Jerozolimę z Góry Oliwnej.
Dziedziniec klasztoru Pater Noster.
W klasztorze Pater Noster znajduje się tablica z modlitwą "Ojcze nasz" ufundowana przez IV Brygadę Strzelców Karpackich w 1943 roku.
Spacer z Góry Oliwnej do Jerozolimy.
Zaułki w okolicach Bazyliki.
Wejście do Bazyliki Grobu Bożego - jest to jedyne wejście do tej Świątyni.
Kamień Namaszczenia wewnątrz Bazyliki.
Kopuła Bazyliki Grobu Świętego
Sadzawka Owcza lub Betesda ( hebr.: beth hesda (בית חסדא) - Dom miłosierdzia lub Dom łaski ) - sadzawka, czyli basen wodny w muzułmańskiej dzielnicy Jerozolimy, w dolinie Bet Zeta, obok Bazyliki św. Anny. Prawdopodobnie jest to Studnia Betesda.
Idziemy Drogą Krzyżową zatrzymując się przy poszczególnych stacjach.
Droga Krzyżowa. Armeński hotel dla pielgrzymów usytuowany tuż przy Via Dolorosa.
Czwarta stacja drogi krzyżowej.
Ściana Płaczu – przypuszczalna pozostałość Świątyni Jerozolimskiej. W chwili obecnej jest to najświętsze miejsce judaizmu. Zachowane mury mogą być fragmentem Drugiej Świątyni wybudowanej na wzgórzu Moria. Ściana Płaczu może być częścią Świątyni Jerozolimskiej, odbudowanej przez Heroda, a zniszczonej przez Rzymian. (Wikipedia)
Wysokość: 19 m
Rozpoczęcie budowy: 19 p.n.e.
Długość: 488 m
Ściana Płaczu przylega bezpośrednio do Kopuły na Skale. Kopuła na Skale (arab. قبة الصخرة, Kubbat as-Sachra; hebr. כיפת הסלע, Kippat ha-Sela) – jedno z najważniejszych muzułmańskich sanktuariów, położone na Wzgórzu Świątynnym w Jerozolimie. Jest to jeden z najlepiej znanych punktów orientacyjnych miasta.
W telewizji oglądałem program o wojnie, w wyniku której Żydzi zapanowali nad Jerozolimą. Dowódca oddziału komandosów - pułkownik po zdobyciu Ściany Płaczu był namawiany przez pewnego znanego rabina do wejścia do pieczary znajdującej się od kopułą i zdetonowaniu ładunków wybuchowych, gdyż jest to jedyna taka okazja. Rabin zapewniał, że tym czynem zasłuży sobie wieczną wdzięczność wszystkich Żydów na świecie. Pułkownik był rozsądniejszy od rabina i nie chciał sławy Herostratesa, co pozwoliło uniknąć jeszcze krwawszej wojny.
Przy Ścianie Płaczu znajdują się zarówno modlący jak i turyści. Mężczyźni muszą mieć nakrycie głowy. Papierowe "mycki" można kupić przy wejściu.
Każde miejsce jest dobre, gdy są do omówienia istotne sprawy.
Wciśnięte między kamienie są karteczki z tekstami modlitw i próśb. Karteczki te wkładają wszyscy bez względu na religię i narodowość.
Okolice Ściany Płaczu są nasycone wojskiem i policją.
Góra Oliwna – wzniesienie położone we Wschodniej Jerozolimie. Góra Oliwna leży na wschodnim krańcu Jerozolimy i oddziela miasto od Pustyni Judzkiej. Ze zbocza góry rozpościera się rozległy widok na Święte Miasto Jerozolimę z charakterystyczną złotą Kopułą na Skale. Od Starego Miasta i Ofelu oddziela je Dolina Cedronu. (Wikipedia)
Pasmo górskie: Wyżyna Judzka
Wysokość: 815 m n.p.m
Widok ze Wzgórza Świątyni na Górę Oliwną. Na szczycie Góry Oliwnej wyraźnie widoczny nasz hotel Seven Arcs. Można sprawdzić, że naprawdę jest tam siedem łuków.
Widok z Góry Oliwnej na Jerozolimę od strony muru wschodniego. Poniżej widoczna Dolina Cedronu.
Nasz hotel Seven Arcs znajduje się na Górze Oliwnej, tak więc w drodze do Jerozolimy mieliśmy okazję na kontakt z folklorem.
Dolina Cedronu.
Cedron (Kidron; heb. נחל קדרון, Nahal Qidron, arab. Wadi an-Nar) – niewielki strumień płynący doliną o tej samej nazwie położoną między Wzgórzem Świątynnym a Górą Oliwną w Jerozolimie, wielokrotnie wymieniany w Biblii. Z Doliną Cedronu (hebr. Emek Kidron, arab. Wadi an-Nar) błędnie identyfikowana jest Dolina Jozafata, w Biblii symboliczne określenie miejsca przyszłego Sądu Ostatecznego.
Kościół Dominum Flevit - "Pan Zapłakał"
Widok przez okno nad ołtarzem na panoramę Jerozolimy. Kościół jest usytuowany na zboczu Góry Oliwnej, zbudowany na miejscu ruin starożytnego sanktuarium. tym miejscu Jezus zapłakał nad losem Jerozolimy, która wkrótce została zburzona.
Ogród Oliwny, Getsemani, Ogrójec – miejsce w Jerozolimie, w którym Jezus miał przebywać na czuwaniu modlitewnym razem z Apostołami, w wieczór przed pojmaniem. (Wikipedia)
Drzewo oliwne widoczne powyżej jest najstarszym drzewem oliwnym w Ogrodzie Oliwnym. Legenda głosi, że pamięta czasy Jezusa. Przewodnik rozsądnie powiedział, że drzewa oliwne odradzają się nawet ze zniszczonego pnia, więc jest to możliwe, że 2000 lat temu w tym miejscu było również drzewo oliwne.
Kaplica na Polu Pasterzy – katolicka kaplica znajdująca się w Bet-Sahur koło Betlejem. Położona jest w miejscu, w którym anioł ogłosił pasterzom narodzenie Jezusa. (Wikipedia)
Betlejem (heb. בית לחם, Bêṯ Leḥem, dosłownie „Dom Chleba”; nowohebrajskie Bet Lechem; arab. بيت لحم, Bajt Lahm i; dosłownie „Dom Mięsa”) – miasto w Gubernatorstwie Betlejem w Autonomii Palestyńskiej. Ważny ośrodek palestyńskiej władzy administracyjnej i centrum palestyńskiej kultury. Miejsce narodzin Jezusa Chrystusa.
Widok na Betlejem.
Wejście do kościoła św. Katarzyny.
Ulica w Betlejem.
Mur bezpieczeństwa, bariera bezpieczeństwa (hebr. גדר ההפרדה lub חומת ההפרדה – „płot rozdzielający”, „mur separacji”) – system fortyfikacji, bariera terenowa zbudowana z inicjatywy Izraela celem ochrony izraelskich obywateli przed ewentualnymi atakami terrorystycznymi ze strony mieszkańców Zachodniego Brzegu Jordanu. (Wikipedia)
Mur odzielający Żydów od Palestyńczyków jest problemem chyba dla obu stron. Co sądzą o nim Palestyńczycy widać po napisach na murze przypominających mur w Getto Warszawskim w 1943 roku.
AIN KAREM
Ein Kerem to urokliwe osiedle położone na wzgórzu, słynące z wielowiekowych miejsc kultu. Należy do nich kościół św. Jana Chrzciciela z naturalną grotą, w której według tradycji miał się urodzić ten święty, a także źródełko Matki Bożej, do którego według tradycji udawała się po wodę Maryja. Wąskie uliczki osiedla są usiane galeriami i sklepami z ręcznie malowanymi kafelkami i biżuterią oraz urokliwymi kafejkami i stylowymi śródziemnomorskimi restauracjami. (Wikipedia)
Kościół św. Jana Chrzciciela.
YAD VASHEM
Yad Vashem, Instytut Pamięci Męczenników i Bohaterów Holocaustu – instytut w Izraelu poświęcony żydowskim ofiarom Holocaustu, założony w 1953 roku w Jerozolimie na mocy Ustawy o Pamięci, przyjętej przez izraelski parlament Kneset. Zlokalizowany jest na Wzgórzu Herzla. (Wikipedia)
Motywem przewodnim naszej pielgrzymki jest oczywiście szlak wg Nowego Testamentu, ale musieliśmy odwiedzić również Yad Vashem
Podobno wizyta w Yad Vashem jest obowiązkowym elementem wyszkolenia żołnierzy.
Jerozolima: Yad Vashem - Rzeźba z metalu "drzewo Man" pomnik ofiar Holocaustu. Ideą tej rzeźby jest ukazanie strat narodu żydowskiego, które mają następstwa sięgające w przyszłe pokolenia.
W skrócie: zamordowanie jednego człowieka spowodowało utratę przyszłych pokoleń, co w efekcie nigdy nie pozwoli zakończyć wyliczenia wielkości strat!
Piękny pomnik Janusza Korczaka z dziećmi.
Cezarea Nadmorska (łac. Caesarea Maritima) – ruiny starożytnego miasta, położone w pobliżu współczesnej izraelskiej wioski Cezarei na wybrzeżu Morza Śródziemnego.
Leży na równinie Szaron na wybrzeżu Morza Śródziemnego na północ od miasta Hadera, w otoczeniu miasta Or Akiwa, miasteczka Dżisr az-Zarka, kibucu Sedot Jam, oraz moszawu Bet Chananja. W wiosce zamieszkuje wielu izraelskich i międzynarodowych biznesmenów. Dlatego są tutaj osiedla luksusowych rezydencji, w tym rodziny Rotschildów, Arcadi Gaydamaka i innych. (Wikipedia)
W 13 roku p.n.e. Cezarea stała się stolicą Judei i oficjalną siedzibą rzymskich gubernatorów. Jednym z nich był Poncjusz Piłat.
Pozostałości po twierdzy krzyżowców wywierają niezapomniane wrażenie.
Hajfa – największe miasto północnego Izraela i stolica administracyjna Dystryktu Hajfa. Jest to trzecie największe miasto w kraju pod względem powierzchni i ludności. Miasto jest położone nad Zatoką Hajfy, na wybrzeżu Morza Śródziemnego. (Wikipedia)
Hajfa - widok z Góry Karmel
KANA GALILEJSKA
Kana Galilejska – znana z Ewangelii świętego Jana [J 2, 1-12] miejscowość, w której Jezus Chrystus dokonał swojego pierwszego cudu przemiany wody w wino na godach weselnych.
Kana Galilejska stała się tematem wielu dzieł sztuki. Obraz pod tym właśnie tytułem namalował na początku XIV wieku Giotto di Bondone, a później, w 1563 − włoski malarz epoki renesansu, Paolo Veronese. Literackie opisy Kany to przede wszystkim góralska gawęda Jana Kasprowicza, Kana Galilejska (1926) oraz napisany nieco wcześniej poemat narracyjny Henry'ego Wadswortha Longfellowa, The Marriage in Cana (1851) wchodzący w skład misterium − Chrystus: A Mistery. Longfellow wzbogacił obraz weselnych godów o fragmenty dialogu pomiędzy Oblubieńcem a Oblubienicą zaczerpnięte z Pieśni nad Pieśniami.
Chociaż różne współczesne miejscowości pretendują do miana ewangelicznej Kany, tradycja chrześcijańska utożsamia biblijną Kanę z miejscowością Kefar Kanna w północnym Izraelu. To w Kefar Kannie znajduje się sanktuarium Pierwszego Cudu Jezusa, którym opiekują się franciszkanie z Kustodii Ziemi Świętej.
Z Kany Galilejskiej według tradycji pochodził Bartłomiej, jeden z apostołów, zwany również Natanaelem. W Kefar Kannie znajduje się poświęcona mu kaplica. (Wikipedia)
Starożytna kamienna stągiew na wodę.
Nazaret – największe miasto i stolica administracyjna Dystryktu Północnego w Izraelu. Jest to największe arabskie miasto w kraju i dlatego często jest nazywane „arabską stolicą Izraela”. Stanowi gospodarczą, polityczną, kulturalną i medialną stolicę izraelskich Arabów.
Bazylika Zwiastowania. Podobno na tym placu przed Bazyliką miał powstać meczet.
Jezioro Tyberiadzkie, Jezioro Galilejskie, Genezaret – największe jezioro słodkowodne Izraela, położone na północy kraju w Galilei. Niektórzy nazywają je morzem, jednak w rzeczywistości jest to jezioro przepływowe, przez które przepływa rzeka Jordan stanowiąca wraz z jeziorem podstawowe źródło wody dla Izraela.
Powierzchnia: 166 km²
Poziom lustra wody: -212,1 m
Rodzaj jeziora: słodkie
Głębokość • średnia • maksymalna: 25,6 m; 43 m
Wymiary • max długość • max szerokość: 21 km; 13 km
(Wikipedia)
Tyberiada - widok na port.
Przybywamy do Kafarnaum.
Tabga – niewielki region położony u północnych wybrzeży Jeziora Tyberiadzkiego w Galilei, w północnym Izraelu. Znajduje się w odległości około 3 km od Kafarnaum na wysokości 210 metrów p.p.m. (Wikipedia)
Kościół Błogosławieństw usytuowany jest na wierzchołku wzniesienia, otaczające krużganki stanowią doskonałe miejsce widokowe na Jezioro Galilejskie.
Poruszanie się z bronią przez cywili na codzień jest tutaj normą, nawet nakazem dla niektórych obywateli Izraela, ale wcale nie zwiększało to mojego odczucia bezpieczeństwa/
Mozaika Chlebów i Ryb - symbol cudu Jezusa, który nakarmił tłumy swoich słuchaczy.
Wnętrze kościoła Chlebów i Ryb
Statua przedstawia Chrystusa i Św. Piotra.
Kościół Prymatu został zbudowany na brzegu Jeziora Galilejskiego.
Wnętrze Kościoła Prymatu. W części centralnej znajduje się Skała Mensa Christi, gdzie Jezus spożył posiłek z Uczniami.
Kafarnaum (hebr. כְּפַר נַחוּם, Kefar Nachum; arab. كفر ناحوم, Kafr Nahum; pol. Wioska Nahuma) – dawne miasto z czasów Hasmoneuszy (II–I wiek p.n.e.), położone nad Jeziorem Tyberiadzkim na północy Izraela. Miejscowość kilkakrotnie pojawia się na kartach Nowego Testamentu, i jest związana z osobą Jezusa Chrystusa. Od 1894 roku ruiny wykupili franciszkanie, którzy rozpoczęli prace wykopaliskowe, a następnie renowację zabytków.
Najważniejsza, zachodnia część stanowiska archeologicznego (obecnie odkryta jest zaledwie 1/3 obszaru dawnego miasta) jest własnością Kustodii Ziemi Świętej, która w jej sąsiedztwie posiada klasztor Franciszkanów w Kafarnaum. Okoliczne pola należą do łacińskiego patriarchatu Jerozolimy, a w północnej części położony jest prawosławny Monaster Dwunastu Apostołów. Natomiast, w północno-wschodniej części utworzono Park Narodowy Kafarnaum.
Pozostałości osady Kafarnaum są położone się na wysokości od 206 do 209 metrów p.p.m. na północno-zachodnim wybrzeżu Jeziora Tyberiadzkiego, w depresji Doliny Jordanu na północy Izraela. Kafarnaum oddalone jest o około 5 km od ujścia Jordanu do jeziora, oraz o 15 km od Tyberiady[1]. Na północny wschód od parku archeologicznego do jeziora uchodzi strumień Korazim. Okoliczny teren stromo wznosi się w kierunku północno-zachodnim[2]. (Wikipedia)
Biała Synagoga w Kafarnaum
Figura św. Piotra w Kafarnaum
Obowiązkiem współczesnego pielgrzyma jest spróbowanie tilapii - ryby odławianej z Genezaret, zwaną także rybą świętego Piotra. Przy lampce wyśmienitego białego wina rodem z Galilei, smakuje znakomicie
Jordan – rzeka w Azji, na Bliskim Wschodzie, przepływająca przez Liban, Syrię, Izrael, Palestynę oraz Jordanię na kilku odcinkach będąc rzeką graniczną. Długość rzeki to 251 km, a powierzchnia dorzecza 18 000 km². (Wikipedia)
Rzeka Jordan - prawdopodobne miejsce chrztu Jezusa.
Góra Tabor – góra położona we wschodnim krańcu doliny Jezreel w Dolnej Galilei na północy Izraela. Wznosi się na wysokość 588 metrów n.p.m. Obszar góry jest zalesiony i chroniony przez Park Narodowy Góry Tabor. Wikipedia
Wysokość n.p.m.: 575 m
Wyniesienie: 332 m
Bazylika Przemienienia Pańskiego (wł. Chiesa della Trasfigurazione; hebr. כנסיית ההשתנות) – zbudowana w latach 1921-1924 rzymskokatolicka bazylika na górze Tabor w północnym Izraelu. Należy on do Kustodii Ziemi Świętej.
Pozostałości fortecy z XIII wieku.
Widok na dolinę Ezdrelon.
Miasto Jerycho (hebr. Yericho; arab. Er Riha) jest położone na wschód od Jerozolimy, w pobliżu rzeki Jordan (w Dystrykcie Judei i Samarii, w Izraelu). Liczy około 19 000 mieszkańców (dane z 2003 r.). Jerycho znajduje się pod palestyńską administracją, na terytorium Autonomii Palestyńskiej.
Sykomora Zacheusza w Jerychu.
Sykomora, a w pełnej nazwie figowiec sykomora (Ficus sycomorus), to drzewo ciepłolubne, pochodzące z tropikalnej Etiopii i Sudanu. Drzewo bardzo żywotne, wystarczało kawałki pędów zagrzebać choćby w piasku, aby z nich wyrosły drzewa o sękowatym pniu, kulistej lub parasolowatej koronie i ogromnych liściach, sięgające do dwudziestu metrów. Ta ogromna żywotność sykomory znalazła uznanie w jej hebrajskiej nazwie oznaczającej odnowienie.
Powyżej Jerycha znajduje się góra Kuszenia, która jest tradycyjnie uważana za miejsce, w którym szatan kusił Jezusa podczas jego czterdziestodniowego pobytu na pustyni.
Za wąwozem jest widoczna Dolina Jordanu.
Morze Martwe – słone jezioro bezodpływowe położone w tektonicznym Rowie Jordanu.
Morze Martwe leży w północnej części tektonicznego Rowu Jordanu – ryftu ciągnącego się na południe do Afryki Wschodniej, na pograniczu Izraela, Palestyny i Jordanii. Znajduje się między wysokimi klifami i górami. Od strony zachodniej wznoszą się Góry Judzkie, a od wschodniej Powierzchnia: 605 km²
Poziom lustra wody: -430 m
Powierzchnia zlewni: 41 650 km²
Długość: 50 km
Szerokość: 15 km
Dopływy: Jordan
Spacerując po plaży nad Morzem Martwym natknąłem się na wesołych ludzi popalających fajkę wodną. Zobaczyli, że jestem zainteresowany i zaprosili mnie do towarzystwa, gdy odmówiłem palenia zapewniali mnie, że to nie dragi. Musiałem poczęstować się chociaż kawałkiem mięsa z grilla i dopiero wtedy spytali skąd jestem. Po usłyszeniu, że z Polski zgodnym chórem krzyknęli "A, od Walesy!, a my od Arafata!". Ci Palestyńczycy wspominali o Papieżu, Wałęsie i Bońku, aż byłem zaskoczony, że tyle wiedzieli o Polsce.
Al-Ajzarijja – miasto w Palestynie. Według danych szacunkowych na rok 2009 liczy 24 950 mieszkańców. W czasach biblijnych wieś funkcjonowała pod nazwą Betania, albo - ze względu na znajdujący się tam dom, a później grób św. Łazarza - Lazarium. W Betanii mieszkały też Marta i Maria goszczące Jezusa. (Wikipedia)
PUSTYNIA JUDZKA
Pustynia Judzka − górzysta pustynia położona we wschodniej części Judei w środkowej części Izraela. Obecnie terytorium podzielone pomiędzy Izrael a Autonomię Palestyńską. Na jej terenie żyje obecnie kilka szczepów Beduinów. Pustynia rozciąga się wzdłuż zachodniego brzegu Morza Martwego. Stanowi ona wyżynę poprzecinaną głębokimi kanionami.Pustynia Judzka na południu przechodzi w pustynię Negew, na której dominują nagie skaliste szczyty oraz potężne płaskowyże poprzecinane głębokimi kanionami. Pustynie Judzka i Negew stanowią 60% powierzchni. (Wikipedia)
Taba (arab. طابا, heb. טאבה) – miejscowość turystyczna ‒ beduińska ‒ w Egipcie, w północnej części czerwonomorskiej Zatoki Akaba (Riwiera Morza Czerwonego), ok. 8 km od Ejlatu w Izraelu, 15 km od Akaby w Jordanii i 230 km na północny wschód od Szarm el-Szejk. Administracyjnie należy do muhafazy Synaj Południowy. W 2006 roku populacja miejscowości z przyległymi osadami beduińskimi wynosiła ok. 4680 osób. Ze względu na swoje położenie nazywana jest często „Bramą na Synaj”. (Wikipedia)
Te góry znajdują się w Jordanii.
Na brzegu morza spotkałem grupę Beduinów. Ich miejsce pobytu osłaniały tylko skały, a obok pasł się osiołek (nie pojęcia co on jadł na tym piasku). Gdy zobaczymy mnie dwie dziewczynki, to oczywiście poprosiły o bakszysz. Zgodziłem się pod warunkiem, że zrobię im zdjęcie. Matka pozwoliła, a my dopełniliśmy umowy. Zdjęcia zostały zrobione, pieniądze wzięte i wszyscy byli zadowoleni.
Beduińskie piękności.
Bình luận