STAMBUŁ 2013

Stambuł (tur. İstanbul) – największe i najludniejsze miasto Turcji oraz jej centrum kulturalne, handlowe i finansowe. Rozciąga się po obu stronach cieśniny morskiej Bosfor, od północnego wybrzeża Morza Marmara do południowego wybrzeża Morza Czarnego. Położenie zarówno w europejskiej Tracji, jak i azjatyckiej Bitynii sprawia, że Stambuł jest jedną z dwóch (obok rosyjskiego miasta Magnitogorsk) metropolii świata znajdujących się na dwóch kontynentach.

Jedno z największych miast świata, najludniejsze miasto Europy, stolica prowincji İstanbul. Rozwinięty ośrodek przemysłowy, wytwarzający około ¼ produkcji kraju. Główne centrum finansowe Turcji, siedziba kilkudziesięciu banków i giełdy papierów wartościowych. Siedziba pięciu uniwersytetów, z których najstarszy – Uniwersytet Stambulski – został założony w 1453 roku.

Nazwa miasta przechodziła burzliwe zmiany. Miasto kolejno nazywało się: Bizancjum, August Antonin, Nova Roma, Wschodni Rzym, Drugi Rzym, Roma Constantinopolitana, Constantinopolis.

W roku 1930 rząd turecki wystąpił z apelem do państw zachodnich o zaprzestanie używania formy Konstantynopol, a używanie tylko nazwy Istanbul

Nazwa Stambuł (İstanbul) pochodzi od zniekształconego w ustach Turków wyrażenia greckiego εἰς τὴν πόλιν eis ten polin.

W krajach słowiańskich dawniej miasto było znane także jako Carogród, w tekstach skandynawskich Miklagard. (wg Wikipedii)

Hagia Sophia, Aja Sofia (gr. Ἁγία Σοφία, tur. Ayasofya) – muzeum w Stambule (dawny Konstantynopol). W przeszłości świątynia chrześcijańska, następnie meczet. Budynek uważany za najwspanialszy obiekt architektury i budownictwa całego pierwszego tysiąclecia naszej ery.

Będąc świątynią chrześcijańską, nosił nazwę Kościoła Mądrości Bożej (zwany czasem również Wielkim Kościołem). Była to najwyższa rangą świątynia w Cesarstwie Bizantyjskim, katedra patriarsza oraz miejsce modłów i koronacji cesarzy. W ciągu wieków niedościgniony wzór świątyni doskonałej i niemal symbol Kościoła bizantyjskiego. Została ufundowana przez Justyniana I Wielkiego, w obecnym kształcie powstała w okresie od 23 lutego 532 do 27 grudnia 537. Po zdobyciu Konstantynopola przez Turków w 1453 zamieniona na meczet (wtedy m.in. dobudowano minarety). Świątynię miał przyćmić wybudowany w XVII wieku Błękitny Meczet. Obecnie muzeum. Nazwa kościoła znaczy dosłownie „Boża Mądrość” i odnosi się do jednego z atrybutów Boga. (wg Wikipedii)

Hagia Sophia - wnętrze świątyni.

Błękitny Meczet został wybudowany na rozkaz sułtana Ahmeda po to, stanowić konkurencję dla znajdującej się w pobliżu świątyni Hagia Sopia. Wybudowano 6 minaretów, co stanowiło obrazę dla Mekki. W ramach pokutu za to świętokradztwo dobudowano potem w Mekce siódmy minaret.

Każdy turysta "musi" być w tym meczecie i dlatego trzeba odczekać w kolejce nawet ok. 1 godziny. Warunki zwiedzania jak w każdym meczecie - "na bosaka".

Przed wejściem do meczetu, każdy wierny musi dokonać rytualnego obmywania. Nie dotyczy to turystów, ale oni nie są wpuszczani do tej części meczetu, która jest przeznaczona na modły.

W wydzielonej części meczetu można spotkać wiernych.

Kryty Bazar (tr Kapalı Çarşı) – miejsce handlu w Stambule w Turcji. Jest jednym z największych obiektów tego typu w Turcji. Bazar zajmuje powierzchnię 30 hektarów, ma 61 ulic z około 3500 sklepikami, 22 bramy, restauracje i kawiarnie, dwa meczety i cztery fontanny. Sprzedaje się tu między innymi przyprawy, biżuterię, wyroby garncarskie oraz dywany. W epoce Bizancjum znajdował się tutaj plac, na którym kupcy sprzedawali swoje towary. Po zdobyciu miasta przez Turków, na rozkaz sułtana Mehmeda Zdobywcy zbudowano w 1464 dwie hale dla jubilerów i antykwariuszy. Dookoła nich stopniowo zaczęły powstawać kolejne sklepiki. Po każdym zniszczeniu przez pożar czy trzęsienie ziemi bazar odnawiano i powiększano. Obecny kształt pochodzi z XIX w..Kryty Bazar był w przeszłości również miejscem, gdzie zawierano transakcje bankowe i giełdowe. Do XIX w. odbywał się tutaj również handel niewolnikami. Wraz z rozwojem turystyki tradycyjne wyroby zostały zastąpione pamiątkami dla turystów. (wg Wikipedii)

Bosfor (tur. Bogaziçi, İstanbul Boğazı; gr. Βόσπορος, bosporos – przejście, przeprawa dla bydła) – cieśnina łączącą Morze Czarne z Morzem Marmara, położona między Półwyspem Bałkańskim a Azją Mniejszą, oddziela Europę od Azji. Wraz z cieśniną Dardanele (na południu) łączy Morze Egejskie z Morzem Czarnym. Obie cieśniny stanowią szlak morski o międzynarodowym znaczeniu. Zasady transportu morskiego w ich obrębie reguluje konwencja z Montreux z roku 1936.Podstawowe dane: długość: ok. 30 km szerokość: 0,7-3,7 km głębokość: 30-120 m (w torze wodnym). W Bosforze płyną dwa prądy morskie: powierzchniowy o prędkości 4 km/hwynoszący wodę wysłodzoną z Morza Czarnego oraz przeciwnie skierowany prąd głębinowy o dużym zasoleniu. Bosfor jest zalaną dawną doliną rzeczną o stromych i skalistych brzegach. Posiada liczne zatoki – nad największą z nich – Złotym Rogiem, leży Stambuł. (wg Wikipedii)